Makaleler

Çölyak Hastalığı Nedir? Belirtileri, Tedavisi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler…

Çölyak hastalığı nedir? Nasıl belirtiler gösterir? Her yönüyle Çölyak hastalığı bu yazımızda…

Çölyak hastalığı ile buğday arasındaki ilişki ilk olarak 1953 yılında Hollandalı çocuk doktoru Dr. WillemKarel Dicke tarafından gösterildi. 2. Dünya savaşında Hitlerin ordularının kuşattığı Hollanda da hekimlik yapan  Dr. WillemKarel Dicke hastalığı çocukların buğdaya aşırı duyarlılığı olarak tanımladı. Aslında  Dr. Karel’in hastalığı farketmesini sağlayan şey hastalığın bir anda artan prevelansıydı. Yani hastalık o coğrafyada şapkadan çıkar gibi çıkmıştı.

Peki Gerçekten şapkadan mı çıkmıştı bu hastalık?

Evet, Amerikan Şapkasından Çıkmıştı!!!

İleri ki zamanlarda dönemin ABD dışişleri Bakanı Geroge Marshall’ın Adıyla anlınacak bir şapkanın eseriydi bu? Nasıl mı hadi hikayeye geçelim.

1947 de bütün dünyanın savaş sonrası yaralarını sarma planı yaptığı bir dönemde. Krizi fırsata çevirmeyi öngören ABD Genetiği değiştirilmiş buğdayı Avrupa’ya ve hatta savaşa girmememize rağmen ülkemize de yardım adı altında gönderdi. ABD aslında gelecek için yatırımların kralını yapıyordu. Cüce buğday olarak ün yapacak bu yeni buğday türü verim olarak çok üstün, lezzetli ve bağımlılık yapıcıydı. Ülkemizde beyaz ekmeğin Menderes döneminde seçim vaadi olduğunu düşünürsek bu hamlenin nasıl bir siyasi güç doğurduğunu anlayabilirsiniz. (1) O zamanlardan bu zamana gıda sanayi bu yeni buğdaydan elde edilen gluteni çok sevdi. Unlardan izole ettikten sonra neredeyse fabrikasyon olan her şeye eklediler.

İşte Size Şaşıracağınız Bazı Kullanım Alanları (2)

  • Gluten Zor bozulan bir protein olduğu için koruyucu madde olarak
  • Ekmeğin Lezzetini daha da artırmak için(Bağımlılık Yaratmak)
  • Köftelik etlerde dağılmayı önlemek ve hacim artırmak amacıyla
  • Bütün hazır dondurmalarda kıvam artırıcı olarak
  • El kremlerinden yüz maskelerine kozmetik sanayinde
  • Sürülebilir her şey(Peynir,Yağ,Çikolata vs) de gluten kullanılmaktadır.

Bazı ürünleri üzerinde biz bunun içine gluten ekledik yazmaz da şöyle bir ibare geçer : Dikkat Allerjen Uyarısı Tahıl Ürünleriyle Aynı Üretim Bandında Üretilmiştir!!! Bu tam olarak şu demek biz gluten ekledik. Aslında eklememiz etik değil, bizde aynı üretim bandı safsatasını sana yutturacağız. Ne dersin? Yer misin?

Aslında Efsaneye göre 2.Dünya Savaşından sonra fark edilmeye başlanan duyarlılık türünde  bir anne Dr. Karel’e uçaklarla gelen buğdayı yerine yerli buğday yediklerinde kızındaki şikayetlerin azaldığı söylemiştir. Ancak ne hikmetse günümüze kadar modern buğdayı suçlayan pek çıkmadı. Böylece çölyağın Marjinal bir hastalık olarak kalması sağlandı.  Hatta benim teorime göre gıda ve ilaç üretiminde devleşmiş firmalar bu karanlık çağdan aşırı kar etmiş ve hala etmektedirler. Sadece kirli ilişkilerden bahsetmiyorum. Bugün en basitinden glutensiz un satan markalar aslında zaten izloe gluteni ayrı bir ürün kalemi olarak satmaktadırlar.

 

SADECE GLUTEN DUYARLILIĞI DEĞİL! BOZULMUŞ BARSAK FLORASI VE FİZYOLOİSİ

Şimdi  gelelim hastalığın fizyolojik tablosuna.  Çölyak sadece gluten duyarlılığı olarak ele alınmamalı. Evet bir saattir modern buğday ve gluteni anlattığımın farkındayım ancak sorun sadece glutenden ibaret değil. Evet bir yapışkan protein olan gluten diğer tahıl proteinlerine göre çok daha agresif bir yapıya sahip. Ancak artık bir kez Çölyak Teşhisi Alacak duruma geldiyseniz. Bağırsaklarınızda artık hiçbir şey eskisi gibi değildir. Çölyak mideden başlayarak ince ve kalın bağırsaklarda çeşitli işlev bozukluklarına neden olur.  Aşağıda sıralayacağımız  şikayetlerle son bulan bu işlev bozuklukları gen mutasyonları yaşanmadığı sürece uzun ve meşakkatli bir yolla geri döndürülebilir. İnce bağırsak Villus atrofilerinden, total Mikrobiyota değişikliğine bu işlevsel değişiklikler hastalığın temelini oluşturmaktadır.

ÇÖLYAK HASTALIĞININ BELİRTİLERİ

  • Sürekli şişkinlik ve bazı durumlarda eşlik eden gaz
  • Bulantı, halsizlik ve iştahsızlık
  • Hafif karın ağrıları
  • Dışkıda anormallik(Az dışkılama, kuru dışkı, ishal, sindirilmemiş besin parçaları vs)
  • Kansızlık ve demir eksikliği
  • Erken yaşlarda ortaya çıkan kemik erimeleri
  • Çocuklarda büyümede yavaşlama, gerilik
  • Huzursuzluk ve sinirlilik
  • Ağız içinde oluşan aftlar
  • Eklem ve kemik ağrıları
  • Ciltte kaşıntılı döküntüler
  • Adet düzensizliği
  • Kısırlık
  • Mide ülseri, Gastrit, Reflü
  • Bazı durumlarda semptomlar sonradan ortaya çıkabilmekte veya hafif ilerlemektedir.

Çölyaklı Biri Glutensiz Ekmek Yemeli Mi?

Yazımızda daha çok bilgi aktarımı yapmak isterdim ancak ülkemizde yazının kısası kitabın incesi makbuldür her zaman. Bu nedenle İnce bağırsaklarda villus, mikrovillus, enterositler gibi şeylerden bahsedip sizleri boğmayacağım. Zaten bu bilgileri çölyaklı her danışanıma ne kadar bildiğine bakmaksızın seanslarda baştan anlatıyorum. Ama burada villus atrofisine neden olan şeylerin sadece gluten olmadığını anlatmak istiyorum. Burada birden fazla başrol var artık bunu kabullenmeliyiz. Yani Kemal Sunal filmlerinde en komiğin Kemal Sunal Olması, Kemal sunalın tek başına film çekebileceği anlamına gelmiyor. Bu filmde başkaları da rol alıyor ve onlar da komikliğe zemin hazırlıyor. Bilmem anlatabildim mi. Yani buğdaydaki hastalık yapıcılar sadece glutenden ibaret değil, Lektin den Saponine, Fitik Asitten, Pestisitlere, Nişastadan Glutene bir sürü oyuncu mevcut. Glutensiz tahıllarda veya glutensiz buğdayda gluten hariç her şey var. Özetle sen glutensiz pronot yediğinde hastalığını iyileştirmek adına süper bir şey yapmıyorsun…

KAYNAKLAR

1-) http://www.hurriyet.com.tr/beyaz-ekmek-dp-nin-1950-deki-vaadiydi-22412136

2-) David Perlmutter (2015). Grain Brain(Tahıl BEyin) Pegasus Yayınları

İlgili Mesajlar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir